Ykdysadyýetimizdäki gowşak ýerler pandemiýa döwründe öňküsinden has aýdyň boldy: Europeewropalylar gaplamak galyndylary, esasanam plastmassa gaplamak bilen ýüze çykýan daşky gurşaw meselelerine has gowy düşünýän bolsalar-da, öňüni almak tagallalarynyň çäginde Europeewropada köp plastmassa henizem ulanylýar; koronawirusyň ýaýramagy we onuň mutasiýa.Europeanewropanyň daşky gurşaw gullugynyň (EEA) pikiriçe, Europeewropanyň önümçilik we sarp ediş ulgamlary henizem durnukly däl - we esasanam plastmassa pudagy täzelenip bilýän çig maldan plastmassanyň has akylly, has gowy ulanylmagyny üpjün etmegiň ýollaryny tapmaly. we has netijeli gaýtadan işlenildi.Bäşlikden bäşlik ýörelgesi galyndylary dolandyrmakdan nädip daşlaşyp biljekdigimizi kesgitleýär.

Europeewropada we beýleki senagat ýurtlarynda işewürlik, adatça, çyzykly bir prosesdir: beşikden gabra çenli.Tebigatdan çeşmeler alýarys we ulanylýan we sarp edilýän önümlerden önüm öndürýäris.Soňra könelişen we düzedip bolmaýan harytlarymyzy taşlaýarys, şeýlelik bilen galyndy daglaryny döredýäris.Munuň bir sebäbi, tebigy baýlyklara gadyr bilmezligimizdir, bu zatlary aşa köp sarp edýäris, hakykatdanam bizden has köp sarp edýär.Europeewropanyň ykdysadyýeti ençeme ýyl bäri tebigy baýlyklary import etmeli boldy we ýakyn wagtda bu çeşmeler üçin takyk bäsleşende kontinenti amatsyz ýagdaýa getirip biljek garaşly bolýar.

Soň bolsa, uzak wagt bäri Europeewropanyň çäginde çydap bilmedik galyndylara biperwaý çemeleşýäris.Parliamentewropa Parlamentiniň pikiriçe, energiýany dikeltmek (ot ýakmak arkaly ýylylyk energiýasynyň dikeldilmegi) plastik galyndylary zyňmagyň iň köp ulanylýan usuly, soň bolsa poligon.Plastichli plastik galyndylaryň 30% gaýtadan işlemek üçin ýygnalýar, ýöne hakyky gaýtadan işlemegiň derejesi ýurtdan tapawutlanýar.Gaýtadan işlemek üçin ýygnan plastmassanyň ýarysy EUB-den başga ýurtlarda bejermek üçin eksport edilýär.Gysgaça aýtsak, galyndylar aýlanmaýar.

Çyzykly ykdysadyýetiň ýerine tegelek: beshik üçin bäşlik, gabyrda bäşlik däl

Economyöne ykdysadyýetimizi aýlanmagyň ýoly bar: bäşlikden bäşlige çenli material sikl ýörelgesi galyndylary kesýär.Closedapyk (biologiki we tehniki) aýlawlar arkaly C2C ykdysadyýet siklindäki ähli materiallar.Nemes prosessor inereneri we himik Maýkl Braungart C2C düşünjesini öňe sürdi.Onuň pikiriçe, bu bize häzirki daşky gurşawy goramak, aşaky daşky gurşaw tehnologiýalaryny ulanmak we önüm täzelikleri bilen baglanyşykly çemeleşmäni daşlaşdyrýar.Europeanewropa Bileleşigi (EUB) Greenewropanyň Greenaşyl şertnamasynyň merkezi bölegi bolan we beýleki zatlar bilen bir hatarda durnuklylyk zynjyrynyň ýokarsy - önüm dizaýny üçin tegelek ykdysadyýet hereket meýilnamasy bilen bu maksada ýetýär.

Geljekde C2C düşünjesiniň ekologiýa taýdan arassa ýörelgelerine laýyklykda sarp ediş harytlaryny ulanarys, ýöne sarp etmeris.Ulanyjylaryň emlägi bolup galar, sarp etmek üçin sarp edijileriň ýüküni çeker.Şol bir wagtyň özünde, öndürijiler ýapyk tehniki sikliniň üýtgeýän şertlerine laýyklykda harytlaryny optimizirlemek üçin hemişe borçly bolarlar.Maýkl Braungartyň pikiriçe, harytlary maddy ýa-da intellektual gymmatyny peseltmezden gaýtadan işlemek mümkin. 

Maýkl Braungart sarp ediş harytlaryny islän wagtyňyz kompostlamak üçin mümkin boldugyça tebigy görnüşde öndürilmegini isledi. 

C2C bilen, gaýtadan ulanylmaýan gowy zat bolmazdy. 

Gaplamak galyndylaryndan gaça durmak üçin gaplamany täzeden gözden geçirmeli

ActionB hereket meýilnamasy gaplama galyndylaryndan gaça durmak ýaly birnäçe ugurlara ünsi jemleýär.Commissionewropa Komissiýasynyň habaryna görä, gaplamak üçin ulanylýan materiallaryň mukdary yzygiderli artýar.2017-nji ýylda bu görkeziji EUewropa Bileleşiginiň ilatyna 173 kg boldy.Hereket meýilnamasyna laýyklykda, 2030-njy ýyla çenli EUB bazaryna ýerleşdirilen ähli gaplamalary ykdysady taýdan amatly görnüşde gaýtadan ulanmak ýa-da gaýtadan işlemek mümkin bolar.

Munuň ýüze çykmagy üçin aşakdaky meseleler çözülmeli bolar: häzirki gaplamany gaýtadan ulanmak we gaýtadan ulanmak kyn.Diňe bir gezek ulanylandan soň, içgi kartonlary ýaly birleşýän materiallary sellýuloza, alýumin folga we plastmassa folga elementlerine bölmek üçin köp tagalla gerek: kagyz ilki folga bilen aýrylmaly we bu proses köp suw sarp edýär.Kagyzdan diňe ýumurtga kartonlary ýaly pes hilli gaplamalar öndürilip bilner.Alýumin we plastmassa sement pudagynda energiýa öndürmek we hilini ýokarlandyrmak üçin ulanylyp bilner.

C2C ykdysadyýeti üçin ekologiýa taýdan arassa gaplama 

C2C jemgyýetçilik guramasynyň habaryna görä, gaýtadan işlemegiň bu görnüşi bäşlikden bäşlige çenli peýdalanmagy emele getirmeýär, ýöne gaplamany düýbünden täzeden gözden geçirmegiň wagty geldi.

Ekologiýa taýdan arassa gaplama materiallaryň tebigatyny göz öňünde tutmalydy.Aýry-aýry komponentler ulanylandan soň sikllerde aýlanmagy üçin aýyrmak aňsat bolmaly.Bu, gaýtadan işlemek üçin modully we aňsat bölünip bilinmelidigini ýa-da bir materialdan ýasalmalydygyny aňladýar.Ora-da biodegrirlenip bilinýän kagyzdan we syýa bilen biologiki sikl üçin dizaýn edilmeli bolardy.Aslynda, materiallar - plastmassa, pulpa, syýa we goşundylar - takyk kesgitlenmeli, ygtybarly we ýokary hilli bolmaly we iýmitlere, adamlara ýa-da ekosistemalara geçip biljek toksinleri saklap bilmeýär.

Bäşlikden bäşlige çenli ykdysadyýet üçin meýilnamamyz bar.Indi oňa diňe ädimme-ädim eýermeli.

Internet çeşmelerinden göçüriň